लेखक – रणजीत देसाई
प्रकाशन – मेहता पब्लिशिंग हाऊस
मुल्यांकन – ४. ७ | ५
तमाम मराठी मनावर आजतागायत राज्य करणाऱ्या छत्रपती शिवाजी महाराजांचं चरित्रलेखन करणे म्हणजे मोठ्ठ आव्हान पण रणजित देसाईंनी श्रीमान योगीच्या माध्यमातून ते यथार्थपणे पेलले आहे. जाणता राजा, कल्याणकारी राजा, प्रजाहितदक्ष राजा या महाराजांना मिळालेल्या उपमांच वर्णन विस्तृतपणे मांडण्यात लेखक यशस्वी झाला आहे. स्वराज्याच स्वप्न पाहणं आणि ते सत्यात उतरविण्यासाठी लढण्याच्या वाटचालीत जिजाऊंचा आणि त्यांच्या सवंगड्यांचा त्यांना मिळालेला प्रतिसाद लेखक अचूक रेखाटतो. बालशिवाजी पासून ते छत्रपती पर्यंतचा प्रवास आणि त्या प्रवासात महाराजांना करावा लागलेला संघर्ष अनेक इतिहासकर्त्यांनी आपापल्या सोयीने रेखाटला आहे पण त्यातील बारकावे लक्षात घेण्यासाठी ही कादंबरी अनेक अर्थानी उपयुक्त ठरते.
महाराजांचं युद्धकौशल्य, राजनीती, दूरदृष्टी, शत्रूला गाफील ठेवण्याचे तंत्र, माणसांची असलेली पारख आणि राज्याच्या सुरक्षेसाठी सागरावरच्या सत्तेचं असलेलं महत्व हे त्या काळच्या समकालीन सत्ताधीशांच्या विचारसरणीच्या कितीतरी पुढे महाराज होते हे स्पष्टपणे समजून येते. एक ना अनेक प्रसंग रेखाटताना लेखकाने जे कौशल्य दाखवले आहे ते वाखाणण्याजोग आहे मग अफझलखान भेट अन वध असेल वा शाईस्तेखानाला दाखवलेला कात्रजचा घाट असेल वा आग्र्याहून सुटका असेल असे अनेक प्रसंग कादंबरी वाचताना डोळ्यासमोर उभे राहतात.
जिवावर बेतलेले कित्येक बिकट प्रसंग हाताळताना महाराजांसोबत खांद्याला खांदा लावून लढणारे वीर त्यांची राज्यावर अन आपल्या राजावर असलेली अतूट निष्ठा व प्रसंगी त्यासाठी जिवाचीही बाजी लावणारे मावळे या सर्वांना आपल्या लेखनातून न्याय देताना रणजित देसाई उजवे ठरतात. स्वराज्य हे श्रींची इच्छा आणि त्या इच्छापूर्तीसाठी त्यांना लाभलेलं संतांचं समर्थन, उपदेश अन त्यातून घडत गेलेलं रयतेच राज्य हे सगळं समजून घेण्यासाठी श्रीमान योगी उपयुक्त ठरते.
थोडक्यात छत्रपती हा विचार समजून घेण्यासाठी श्रीमान योगी वाचन महत्वाचं ठरतं. राजांचे अनेक गुण अनेक विचार आजच्या काळाशीही मिळतेजुळते आहेत हे समजणंही तितकचं महत्वाचं आहे. आजही परदेशात त्यांनी निर्माण केलेल्या गनिमी काव्याचे तंत्र शिक्षणाचा नमुना उदाहरणादाखल वापरलं जातो. त्यांची शत्रूस हतबल करून पकडण्याची पद्धत जगमान्य आणि सर्वश्रेष्ठ आहे हे आजही सिद्ध होते. आणि ती पातळी गाठण्यात आणि लोकांपर्यंत पोहचवण्यात लेखक यशस्वी झाला आहे.
ऑनलाईन पुस्तक खरेदी लिंक्स:
संबंधित व्हिडीओ
????